Ο "έφηβος" που έζησε από κοντά τον μύθο του Άρη.

 

Ο Θεοδόσιος Παραλίκας υπήρξε αθλητής προερχόμενος από τα σπλάχνα του συλλόγου. Μόλις στα 17 του χρόνια έγινε μέλος της ανδρικής ομάδας των «κίτρινων». Είδε από κοντά την δύση της αυτοκρατορίας του Άρη και ανδρώθηκε πλάι σε μεγάλους μύθους του Ελληνικού πρωταθλήματος. Αποτελεί δε έναν από τους ανθρώπους που έχουν αφιερώσει την ζωή τους στο μπάσκετ. Είτε από το παρκέ είτε από το τεχνικό επιτελείο δηλώνει πάντοτε παρών και συνεχίζει ακόμη και σήμερα να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο άθλημα.

Μέσα από την Aris Thessaloniki BC Retro επικοινωνήσαμε μαζί του και συζητήσαμε για την καριέρα του και τις εμπειρίες του από την χρυσή εποχή του Ελληνικού μπάσκετ.


Μεγαλώσατε στις αρχές της λεγόμενης «χρυσής εποχής του μπάσκετ». Πως πήρατε την απόφαση να μπείτε στον χώρο του μπάσκετ; Ήταν ίσως και η καταλληλότερη εποχή για να ενταχθείτε στην ομάδα του Άρη.

Εκείνη την εποχή παίζαμε πολύ ποδόσφαιρο και μπάσκετ. Εκείνο που με τράβηξε πιο πολύ στο μπάσκετ ήταν η ομορφιά του αθλήματος  καθώς και η χαμηλή συχνότητα σοβαρών τραυματισμών σε σχέση με το ποδόσφαιρο.

Η αλήθεια είναι ότι η ομάδα του Άρη μεσουρανούσε στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και μας καθήλωνε για να την παρακολουθούμε κάθε Πέμπτη.

Ομολογουμένως όμορφες εποχές και για το ίδιο το άθλημα. Υπήρξατε μέλος της εφηβικής ομάδας του Άρη στις αρχές της δεκαετίας του '90. Μια απεργία των επαγγελματιών καλαθοσφαιριστών το Φθινόπωρο του 1991 έφερε εσάς και άλλους αθλητές στην πρώτη ομάδα. Πως ήταν το συναίσθημα για έναν ουσιαστικά έφηβο αθλητή να φορέσει την φανέλα της τότε πιο δημοφιλούς ομάδας;

Το να εκπροσωπείς τον Αυτοκράτορα τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν μεγάλη τιμή. Θυμάμαι επίσης πως είχα πολύ το αίσθημα της ευθύνης να εκπροσωπήσω όσο το δυνατόν πιο επάξια την ομάδα που είχε φέρει τόσες χαρές στους Έλληνες φιλάθλους.

Μέλος της εθνικής παίδων το έτος 1991

Ήσασταν παρών στην ομάδα του Άρη σε μια μεταβατική περίοδο. Πως ήταν το κλίμα μέσα στην ομάδα και πως το αντιμετώπιζε αυτό ο κόσμος;

Η αλήθεια είναι ότι η μεταβατική περίοδος ήταν πολύ δύσκολη. Είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσεις ότι η ομάδα που αγαπάς και κέρδιζε τους πάντες ξαφνικά αρχίζει να χάνει και δεν είναι όπως ήταν τα προηγούμενα χρόνια ανίκητη.

Μέσα στην ομάδα υπήρχε πολύ πίεση για το αποτέλεσμα αλλά δεν μπορείς να αντικαταστήσεις τόσο εύκολα ιερά τέρατα του αθλήματος όπως ο Γκάλης κι ο Γιαννάκης.

Αυτό είναι κάτι που δεν επιδέχεται αμφιβολίας. Κάποια διοικητικά προβλήματα θα ώθησαν προς αυτή την κατάσταση

Κοίτα όταν μια ομάδα κερδίζει κι έχει επιτυχίες μερίδιο σε αυτό έχουν όλοι. Το ίδιο συμβαίνει και στις ήττες. Άρα λογικό είναι όταν μια ομάδα δεν πάει καλά μερίδιο ευθύνης να έχει και η εκάστοτε διοίκηση. Ίσως το μεγαλύτερο θα έλεγα.

Ανάμεσα στους Γιαννάκη, Μισούνοφ, Γάσπαρη, Αγγελίδη και Τάρπλεϊ. Μια ονειρική ομάδα.

Την περίοδο 1992-1993 υπήρξατε συμπαίκτης με τον Ρόι Τάρπλεϊ για τον οποίο έχουν ακουστεί τόσες και τόσες ιστορίες. Η αξία του ήταν αναμφισβήτητή όπως και διάφορες πτυχές της προσωπικότητας του. Θυμάστε κάποιο περιστατικό όσο ήταν στον Άρη;

Ο Roy είναι ο καλύτερος ξένος παίκτης που έχει περάσει από την ομάδα. Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό που θυμάμαι είναι ότι αμέσως μετά τη λήξη του τελικού στο Τορίνο τον βρήκα να κάθεται στα σκαλιά του δρόμου προς αποδυτήρια και τον άκουσα να λέει "I am the best fucking rebounder in the world". Μου έκανε τρομερή εντύπωση γιατί μέχρι τότε δεν είχα ακούσει ποτέ παίκτη να λέει κάτι τέτοιο.   Για την ιστορία είχε 18 rebounds (12-6)

Μιλώντας για τον τελικό του Τορίνο, άπαντες διψούσαν για ένα Ευρωπαϊκό κύπελλο στον σύλλογο. Νιώθατε στην ομάδα άγχος πριν τον τελικό με την Εφές Πίλσεν;

Πίεση σίγουρα υπήρχε και προφανώς κάποιοι παίκτες είχαν άγχος. Το αποδεικνύει και το πολύ χαμηλό σκορ άλλωστε. Είμασταν όμως πάρα πολύ καλά προετοιμασμένοι για το παιχνίδι κι η κίνηση να φύγουμε απο την Ελλάδα μια εβδομάδα πριν τον τελικό την βρίσκω στην σωστή κατεύθυνση για την εποχή εκείνη.

Με την υπόλοιπη ομάδα παραταγμένος στο παρκέ του "Πάρκο Ρουφίνι" στο Τορίνο.

Η υποδοχή στην Θεσσαλονίκη από τους φιλάθλους θα ήταν σίγουρα μεγαλειώδης

Όντως ήταν κάτι το φανταστικό. Οι φωτογραφίες από την υποδοχή μαρτυρούν για του λόγου το αληθές. Κοσμοσυρροή και πανηγυρισμοί στο αεροδρόμιο αφού ήρθε  επιτέλους ο πρώτος  ευρωπαϊκός τίτλος στην ομάδα.

Την περίοδο 1993-1994 αποκτήσατε πιο ενεργό ρόλο στο ρόστερ της ομάδας. Υπό τις οδηγίες του Μέμου Ιωάννου πετύχατε ένα καθοριστικό καλάθι στην επικράτηση με 83-79 στον Α’ ημιτελικό του κυπέλλου κυπελλούχων με την Ολύμπια Λουμπλιάνας. Τι κατά την γνώμη ήταν αυτό που στέρησε από τον Άρη μια δεύτερη συνεχόμενη παρουσία σε τελικό Ευρωπαϊκής διοργάνωσης;

Τη συγκεκριμένη χρονιά παίζαμε μακριά από την έδρα μας λόγω τιμωρίας από την FIBA για τα επεισόδια μετά τον τελικό στο Τορίνο. Η ομάδα άρχισε να έχει οικονομικά προβλήματα κι επίσης δεν αντικατέστησε τον  Γιαννάκη και τον Tarpley που το προηγούμενο καλοκαίρι έφυγαν από την ομάδα.

Παρόλα αυτά ο Άρης έφτασε αρκετά ψηλά στην Ευρώπη εκείνη την περίοδο. Είχε ακόμη την αύρα της μεγάλης ομάδας.

Όντως την είχε αλλά αν θυμάμαι καλά την πιο κρίσιμη περίοδο της χρονιάς, την άνοιξη, είχε φύγει ο Sam Vincent από την ομάδα αφήνοντας την ομάδα στα κρύα του λουτρού. Για οικονομικούς λόγους αν δεν με απατά η μνήμη μου. Ο οποίος ξαναγύρισε λίγο αργότερα για να κλείσει την χρονιά με την ομάδα αλλά είχε ήδη χαθεί πολύτιμος χρόνος κι η εμπιστοσύνη.

Με την φανέλα του Άρη το 1993

Μετά την σεζόν 1994-1995 η οποία υπήρξε η τελευταία σας στον Άρη συνεχίσατε την καριέρα σας στον Μίλωνα. Ποια στιγμή από την μετέπειτα καριέρα σας έχει αποτυπωθεί περισσότερο στην μνήμη σας;

Η χρονιά 1999-2000 είναι η κορυφαία περίοδος που μου έχει μείνει στο μυαλό απο τη θητεία μου στον Μίλωνα. Αυτά που ζήσαμε με όλα τα παιδιά στα παιχνίδια, στα αποδυτήρια κι έξω απο τα γήπεδα, θα τα έχω πάντα μαζί μου.

Μετά το τέλος της καριέρας σας δεν εγκαταλείψατε το μπάσκετ. Εργαστήκατε στο τεχνικό επιτελείο διάφορων ομάδων στο εξωτερικό όπως στην Ρουμανία και την Τουρκία. Πως ήταν η εμπειρία σας;

Ήταν ένα πολύ μεγάλο βήμα στην καριέρα μου το να δουλέψω στο εξωτερικό. Εδώ θα ήθελα να ευχαριστήσω τον coach Δικαιουλάκο που μου έδωσε την ευκαιρία αυτή. Στη Ρουμανία όπως και στην Τουρκία σου συμπεριφέρονται σαν επαγγελματία και τηρούν τα συμβόλαια που υπογράφουν μαζί σου. Το γυναικείο τμήμα της  Fenerbahce, που δούλεψα, λειτουργεί σε πολύ υψηλό επίπεδο και δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα πολλές αντρικές ομάδες της Ελλάδας.

Ο Θεοδόσης Παραλίκας από το τεχνικό επιτελείο σε ομάδες του εξωτερικού

Κλείνοντας ποια η γνώμη σας για τον σημερινό Άρη; Σίγουρα η ομάδα είναι κατά πολύ διαφορετική από αυτήν που μάθατε στο παρελθόν.

Η ομάδα έχει περάσει και περνάει τα πάνδεινα. Η φανέλα είναι πολύ βαριά κι αυτή την κρατάει στην Α1. Ως πότε όμως; Σίγουρα μας στενοχωρεί η σημερινή εικόνα κι όλοι μας περιμένουμε να βρεθεί ένας ικανός διοικητικός να  τη ξαναβάλει στο σωστό δρόμο της οικονομικής υγείας, της ανάπτυξης και των επιτυχιών.

Ο "Ψηλορείτης" Κοκολάκης του Άρη

 

Μια από τις πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες του Ελληνικού μπάσκετ κατά την δεκαετία του 1970 και κατά το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980 ήταν ο Δημήτρης Κοκολάκης. Ο πανύψηλος Κρητικός γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1949. Όπως έχει παραδεχτεί ο ίδιος με το μπάσκετ ξεκίνησε στην ηλικία των 20 ετών όταν βρισκόταν στον στρατό για την θητεία του. Κάποιοι άνθρωποι τον ξεχώρισαν και τον "άρπαξαν".

Ένας πραγματικός πύργος ύψους 2,15 μέτρων πραγματοποίησε μια μυθική καριέρα με την φανέλα του Παναθηναϊκού. Με το "τριφύλλι" θα κατακτήσει 9 Πρωταθλήματα Ελλάδας (1971 , 1972, 1973, 1974, 1975, 1977, 1980, 1981, 1982) κι άλλα 3 Κύπελλα (1979, 1982, 1983). Παράλληλα με την θητεία του στον Παναθηναϊκό εργαζόταν και στην Ελληνική Αστυνομία από την οποία συνταξιοδοτήθηκε ύστερα από 35 χρόνια προσφοράς στο σώμα. Άλλωστε μιλάμε για μια εποχή που το άθλημα ήταν ακόμη ερασιτεχνικό.

Σαν αντίπαλος του Άρη την περίοδο 1980-1981 στον "τάφο του Ινδού". Διακρίνονται οι Στέργακος, Βαμβακουδης, Βίδας, Γκάλης και Κορωναίος.

Ο Άρης ήθελε για πολλά χρόνια να τον εντάξει στο ρόστερ του. Αυτό συνέβη τελικώς το καλοκαίρι του 1983. Σύμφωνα με τον ίδιο σε συνέντευξη του στο CretaLiveNews η μεταγραφή του στον Άρη ήταν περιπετειώδης: «Ήμασταν στα Γιάννενα. Είχαμε πάει εκεί για να παίξουμε στρατιωτικό πρωτάθλημα. Προπονητής στον Παναθηναϊκό ήταν ο Κυρίτσης, ο οποίος ήταν προπονητής και στην αστυνομία που ήμουν εγώ. Τρεις η ώρα τα ξημερώματα, χτυπάει η πόρτα του δωματίου μου στο ξενοδοχείο. Ήταν άνθρωποι του Άρη με μια βαλίτσα λεφτά, η οποία περιείχε 2.700.000! Φαντάσου από ένα χιλιάρικο μισθό στα 2.700.000. Μου τα πέταξαν πάνω στο κρεβάτι και μου είπαν, υπέγραψε. Μεταξύ των ανθρώπων που ήρθαν ήταν κι ένας φωτογράφος. Μέσα στο αυτοκίνητο με το οποίο ήρθαν είχαν άλλα 500 χιλιάρικα, για να μου τα προσφέρουν σε περίπτωση που εγώ έλεγα ότι είναι λίγο το αρχικό ποσό, και δεν δεχόμουν». 

Με αυτό τον τρόπο λοιπόν ο Κοκολάκης ανηφόρησε για την Θεσσαονίκη και τον Άρη που ξεκίνησε να χτίζει την αυτοκρατορία του.

Ανίκητος κάτω από τα καλάθια βοήθησε στο να ξεκινήσει η δυναστεία του Άρη

Ο Κοκολάκης υπήρξε καταλυτικός για τον Άρη. Έπαιρνε ριμπάουντ, έκοβε κάθε επιθετική προσπάθεια και βοηθούσε στο επιθετικό κομμάτι με σουτ από μέση απόσταση. Θα είναι μέλος της ομάδας που θα χάσει το 1984 τους δύο εγχώριους τίτλους από τον Παναθηναϊκό και τον ΠΑΟΚ. Ωστόσο η προσθήκη του Παναγιώτη Γιαννάκη θα μετατρέψει τον Άρη σε μια ανίκητη ομάδα εντός των συνόρων.

Την επόμενη χρονιά (1984-1985) θα συνεχίσει τις εξαιρετικές του εμφανίσεις. Θα κατακτήσει το νταμπλ και θα γευτεί παράλληλα την δόξα της πορείας έως τους "4" του Κυπέλλου Κόρατς.  Αγωνίστηκε στον Άρη έως τις αρχές τις σεζόν 1986-1987 όταν και ζήτησε από την διοίκηση του Άρη να επιστρέψει στην Αθήνα όπου ζούσε η οικογένεια του. Έκλεισε την θριαμβευτική καριέρα του αγωνιζόμενος με την φανέλα του Ηλυσιακού έως το 1988

Μέχρι σήμερα παραμένει ο αθλητής με τα περισσότερα κερδισμένα Πρωταθλήματα Ελλάδας (12 κερδισμένα τρόπαια). Στα χρόνια που ακολούθησε πρωταγωνίστησε σε επεισόδιο της σειράς "της Ελλάδος τα παιδιά" με το πρόσωπο του να είναι με αυτό τον τρόπο γνώριμο και στις μετέπειτα γενιές. 

Τα τελευταία χρόνια επέστρεψε στην ιδιαίτερη του πατρίδα του, την Κρήτη, και αναπολεί τις μεγάλες στιγμές της καριέρας του.

Retro Games: Άρης-Μπάγερ Λεβερκούζεν 103-89 (1991-1992)

 

Έχοντας αποκλείσει στους προκριματικούς κατά σειρά την Αλβανική Παρτιζάνι Τιράνων και την Πολωνική Σλασκ Βρότσλαβ, ο Άρης κληρώθηκε στο Β’ όμιλο του κυπέλλου πρωταθλητριών Ευρώπης.

Η αποστολή του Άρη ήταν εξ’ αρχής δύσκολη λόγο των τεράστιων οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι κίτρινοι και τα οποία μακροχρόνια τους στοίχισαν τόσο στην πρόκριση στα Play-off στο κύπελλο πρωταθλητριών όσο και στην απώλεια του πρωταθλήματος.

Στις 31 Οκτωβρίου του 1991 λοιπόν, για την 1η αγωνιστική των ομίλων, ο Άρης αντιμετώπιζε την Μπάγερ Λεβερκούζεν στο Αλεξάνδρειο. Ο αγώνας κρίθηκε από τα ριμπάουντ. Οι κιτρινόμαυροι υπερίσχυσαν θριαμβευτικά επί των αντιπάλων τους κατεβάζοντας 22 αμυντικά ριμπάουντ και 19 επιθετικά έναντι μόλις 13 και 9 αντίστοιχα των αντιπάλων τους. Ο Άρης ξεκίνησε αγχωμένος τον αγώνα υποκύπτοντας σε διάφορα λάθη τα οποία έδωσαν την ευκαιρία στους Γερμανούς να πετύχουν μερικά εύκολα καλάθια. Η αποχώρηση του Πετσάρσκι μόλις στο 5' λόγο τραυματισμού, ύστερα από κάρφωμα του παίκτη του Άρη, δεν επηρέασε αρνητικά τους κίτρινους.

Με άμυνα ζώνης απέναντι στους Γερμανούς το 20-21 του 9’ μετατράπηκε σε 41-29 στο 15’ ύστερα από επιθετικό ξέσπασμα των κίτρινων. Ωστόσο ένα ανύπαρκτο φάουλ του Λυπηρίδη πάνω στον Τζόνσον ανάγκασε τον Λέσιτς να τον αποσύρει (έχοντας συμπληρώσει ήδη 3 φάουλ) και να περάσει στην θέση του τον Ρωμανίδη. Οι φιλοξενούμενοι  με 3 διαδοχικά τρίποντα έφεραν το ματς στο 42-40 με τους Γκάλη και Ρωμανίδη να δίνουν ένα μικρό προβάδισμα στον Άρη με 46-42 στο τέλος του πρώτου ημιχρόνου.

Συγκλονιστικός ο Μπέρι απέναντι στους Γερμανούς

Το ξεκίνημα του Άρη στην επανάληψη ήταν θετικό καθώς ο Γκάλης με 4 διαδοχικούς πόντους έγραψε το 50-42. Οι Γερμανοί δεν το έβαλαν κάτω ακόμη και όταν βρέθηκαν πίσω με 56-44 στο 23’. Χαρακτηριστικό του αγώνα ήταν ότι ενώ οι πρωταθλητές Ελλάδας με πολύ κόπο έσπαγαν την άμυνα της Λεβερκούζεν, οι αντίπαλοι έβρισκαν λύσεις από τα 6.25 κόβοντας σε αρκετές των περιπτώσεων τα πόδια των παικτών του Άρη (τελείωσαν τον αγώνα με 15 εύστοχα τρίποντα). Οι φιλοξενούμενοι πραγματοποίησαν αντεπίθεση διαρκείας με τον Κοχ να παγώνει το Αλεξάνδρειο και να δίνει το προβάδισμα στην ομάδα του με 59-60 στο 27’. Ευτυχώς για τον Άρη ο Γκάλης και ο Μπέρι δεν φοβήθηκαν και κράτησαν τον αυτοκράτορα όρθιο με τον Ρωμανίδη να δίνει οξυγόνο σε καίρια σημεία. Ο Άρης αν και προηγήθηκε με 85-79 στο 25’ είδε τον Χάρνις 2 λεπτά πριν το τέλος να ισοφαρίζει σε 89-89. Και ενώ όλα έδειχναν ότι το ματς θα είχε δραματικό τέλος, ο Άρης έδειξε τεράστια ψυχή στα τελευταία 2 λεπτά και με καλάθια των Ρωμανίδη, Γκάλη και Μπέρι καθάρισε την νίκη με 14 πόντους διαφορά (τελικό σκορ 103-89).

Στο κομμάτι των διακριθέντων ήταν όλοι εκπληκτικοί. Ο Γουόλτερ Μπέρι τελείωσε τον αγώνα με 29 πόντους & 17 ριμπάουντ και μαζί με τους Γκάλη (24 πόντοι-4 ασίστ) και Ρωμανίδη (16 πόντοι) ήταν οι καλύτεροι του Άρη. Με αυτή την νίκη επί των νταμπλούχων Γερμανίας,  ο Άρης ξεκίνησε με το δεξί τις ευρωπαϊκές του υποχρεώσεις στέλνοντας το μήνυμα ότι η φανέλα του ήταν ακόμη πολύ βαριά.

Οι συνθέσεις των δύο ομάδων:
ΑΡΗΣ: Λυπηρίδης 13, Γιαννάκης 9, Γκάλης 24, Ρωμανίδης 16, Πετσάρσκι 4, Αγγελίδης 8, Μπέρι 29, Ιωάννου

ΜΠΑΓΕΡ ΛΕΒΕΡΚΟΥΖΕΝ: Μπρόκχοφ 2, Γουίλερ 12, Βελπ 9, Μπεκ 2, Χάρνις 25, Κοχ 26, Τζόνσον 13, Ντόστερ

Ολόκληρος ο αγώνας

Έργα και ημέρες του Ζάρκο Πάσπαλι

 

O Ζάρκο Πάσπαλι ήταν ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα του Ευρωπαϊκού μπάσκετ που πέρασαν από την Ελλάδα και δέθηκε όσο λίγοι με την χώρα μας.

Γεννημένος στις 27 Μαρτίου του 1966, έπαιξε πρώτη φορά μπάσκετ στην Μπούντουτσνοστ το 1984. Το 1986 έκανε το μεγάλο άλμα στην Παρτιζάν Βελιγραδίου με την οποία κατέκτησε μεταξύ άλλων και το Κύπελλο Κόρατς το 1989 πλάι σε ονόματα όπως ο Βλάντε Ντίβατς, ο Γκόραν Γκρμποβιτς και ο Σάσα Τζόρτζεβιτς.

Ο Πάσπαλι με την ομάδα της Παρτιζάν Βελιγραδίου το 1986

Παράλληλα με την πορεία του στην Παρτιζάν είχε ξεκινήσει και την καριέρα του με την εθνική ομάδα. Πρωτοφόρεσε την φανέλα των "Πλάβι" το 1987 στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας ενώ το 1989 στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης με τους Γιουγκοσλάβους στο Ζάγκρεμπ.

Με αντίπαλο τον Γκάλη στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας

Ζώντας το Αμερικάνικο όνειρο:

Πραγματοποιώντας εξαιρετικές εμφανίσεις με την Παρτιζάν Βελιγραδίου, κατάφερε να πάει στο NBA το 1989 για λογαριασμό των Σαν Αντόνιο Σπερς. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού τα πράγματα είναι πιο απαιτητικά και δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στα εκεί δεδομένα. 

 

Ταξίδεψε στις ΗΠΑ χωρίς να γίνει ντραφτ, καθώς επιλέχθηκε από τον Γκρεγκ Πόποβιτς, ασίσταντ κόουτς του Λάρι Μπράουν, ενός από τους μεγαλύτερους προπονητές μπάσκετ στην ιστορία του NBA που τότε βρισκόταν στους Σαν Αντόνιο Σπερς.

 

Στο NBA θα αγωνιστεί σε 28 αγώνες συνολικά με μ.ο. 14,3 πόντους, και 2 ασίστ. Η κακή εξωγηπεδική ζωή ωστόσο και η λατρεία του για το τσιγάρο και την πίτσα (όπως ο ίδιος είχε παραδεχτεί με μια δόση αφέλειας σε συνέντευξη του) ήταν ο κύριος λόγος που δεν του επέτρεψε να κάνει μια μεγάλη καριέρα στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.

 

Το 1989 οι Σαν Αντόνιο Σπερς είχαν επιλέξει στο ντραφτ τον Σον Έλιοτ ο οποίος αγωνιζόταν στην ίδια θέση με τον Ζάρκο Πάσπαλι. Στις ΗΠΑ οι ρυθμοί του μπάσκετ πολύ σκληρότεροι και λίγο πριν την έναρξη των πλέι οφ ο Πάσπαλι αντικαταστάθηκε από τον 22χρονο -τότε- Αμερικανό. Η επιστροφή στην Ευρώπη ήταν πλέον μονόδρομος.

Με την φανέλα των Σαν Αντόνιο Σπερς

Η κατάκτηση του Μουντομπάσκετ και η επιστροφή στην Ευρώπη:

Τον Αύγουστο του 1990 θα κατακτήσει την κορυφή του κόσμου με την φανέλα της εθνικής ομάδας της Γιουγκοσλαβίας, στην τελευταία εμφάνιση σε παγκόσμιο τουρνουά πριν τον ακρωτηριασμό της χώρας.

 

Ο Πάσπαλι ήταν από τους βασικούς πρωταγωνιστές της επιτυχίας τελειώνοντας το τουρνουά με μ.ο. 13 πόντους ανά αγώνα. Αναμφίβολα κορυφαία στιγμή ήταν οι 20 πόντοι κόντρα στους Σοβιετικούς στον τελικό της διοργάνωσης.

Φορόντας το εθνόσημο το 1990 ανάμεσα στους Γιούρι Ζντοβτς και Ντράζεν Πέτροβιτς

Μετά την επιτυχία με την εθνική ομάδα η επιστροφή από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη και την Παρτιζάν ήταν μονόδρομος. Με την ομάδα του Βελιγραδίου θα κατακτήσει την 2η θέση στο προτελευταίο πρωτάθλημα της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας, γνωρίζοντας την ήττα με 3-0 νίκες στους τελικούς από την ανίκητη τότε ΠΟΠ84.

 

Αυτή ήταν η 2η θητεία του με την Γιουγκοσλάβικη ομάδα πριν ο Γιάννης Ιωαννίδης τον φέρει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στον Ολυμπιακό το καλοκαίρι του 1991.

 

Η πρώτη του επαφή με την Ελλάδα:

Μετά το χρυσό μετάλλιο στην Ρώμη και το Ευρωμπάσκετ του 1991, ο Πάσπαλι επέλεξε να συνεχίσει την καριέρα του στο Ελληνικό πρωτάθλημα που εκείνη την εποχή ήταν στις δόξες του.

 

Ο Ζάρκο ήταν αναγεννητής της ομάδας του Πειραιά, καθώς μέσα σε 3 χρόνια πήρε τους ερυθρόλευκους από την 8η θέση και τους οδήγησε στην κορυφογραμμή του Ευρωπαϊκού μπάσκετ. Η είδηση του ερχομού του Πάσπαλι στον Ολυμπιακό προκάλεσε σεισμό στις τάξεις της ομάδας του λιμανιού, με τους οπαδούς να ετοιμάζουν θερμή υποδοχή.

Άφιξη του Ζάρκο Πάσπαλι με τον αείμνηστο Ατίλιο

Κατά πολλούς ο Πάσπαλι χαρακτηρίζεται σαν ο σημαντικότερος ξένος παίκτης στην ιστορία των Πειραιωτών, δεδομένης της κληρονομιάς που άφησε στην ομάδα του Πειραιά.

 

Την σεζόν 1991/1992 με 32 πόντους μ.ο. θα οδηγήσει την ομάδα του Πειραιά στους τελικούς του πρωταθλήματος εκθρονίζοντας (δυστυχώς για εμάς) τον κραταιό -τότε- Άρη. Η 2η θέση ήταν μόνο η αρχή. Το 1992/1993 με τη συνδρομή των Ουόλτερ Μπέρι, Ντράγκαν Τάρλατς και Μίλαν Τόμιτς θα φτάσει έως τα προημιτελικά της κορυφαίας Ευρωπαϊκής διοργάνωσης όπου η μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης Λιμόζ θα του κόψει τον δρόμο προς το final-4 του ΣΕΦ. 

 

Στις εγχώριες  διοργανώσεις θα αποκλείσει κατά σειρά τον Άρη Θεσσαλονίκης και τον ΠΑΟΚ για να κερδίσει στους τελικούς του πρωταθλήματος τον Παναθηναϊκό του Νίκου Γκάλη και του Στόγιαν Βράνκοβιτς. Αυτό ήταν και το πρώτο πρωτάθλημα του Ολυμπιακού μετά από 15 άγονα χρόνια.

 

Την τελευταία του χρονιά στον Πειραιά (1993/1994) η απόδοση του άρχισε να παίρνει την κατιούσα με τις φήμες για ύπαρξη σοβαρού προβλήματος στο χέρι του να κάνουν όργια. Μπορεί οι Πειραιώτες να κατέκτησαν το νταμπλ ωστόσο αν και στο final-4 του Τελ Αβίβ έφτασαν με τον αέρα του φαβορί, στον τελικό έχασαν με 59-57 από την Μπανταλόνα του Ζέλικο Ομπράντοβιτς, με τον Ζάρκο να έχει αρνητικό ρόλο (3/10 βολές).

Ο Πάσπαλι κόντρα στον Πανιώνιο την σεζόν 1993/1994

Μεταπηδώντας στον αιώνιο αντίπαλο:

Το καλοκαίρι του 1994 ο Πάσπαλι «πληρώνει» την κακή του απόδοση στον τελικό με την Μπανταλόνα και μένει ελεύθερος από την διοίκηση.

 

Ως αποτέλεσμα αυτού ήταν να μετακομίσει στον αιώνιο αντίπαλο Παναθηναϊκό των Γιαννακόπουλων με απολαβές 340.000.000 δραχμές τον χρόνο. Αυτή η μετακίνηση προκάλεσε σεισμό στον χώρο του μπάσκετ.

Η μοίρα είχε κέφια και η σεζόν 1994/1995 για τον Ζάρκο άρχισε με ντέρμπι κόντρα στον Ολυμπιακό για το κύπελλο Ελλάδας, ματς στο οποίο οι πράσινοι επικράτησαν με το φτωχό 42-40.

Στο ντέρμπι της 19ης Φεβρουαρίου 1995 στο ΣΕΦ για την 18η αγωνιστική της Α1 οι δύο ομάδες έφτασαν ισόβαθμες στην βαθμολογία του Πρωταθλήματος. Το πρόσωπο του ντέρμπι  εξ’ αρχής ήταν ο Ζάρκο Πάσπαλι ο οποίος έγινε αντικείμενο "υποδοχής" από τους οπαδούς του Ολυμπιακού.

Ο Μαυροβούνιος ήταν αρκετά καλός δίνοντας αρχικά προβάδισμα στους πράσινους το οποίο όμως εξανέμισαν οι ερυθρόλευκοι. Το ματς απέκτησε δραματικό χαρακτήρα και ο Πάσπαλι χρεώθηκε με τέσσερα φάουλ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να καθίσει στον πάγκο για εννέα λεπτά. Όταν μπήκε ξανά στο παρκέ έμελλε να γίνει ο ήρωας της τελευταίας στιγμής σκοράροντας με δεξί λέι απ (αν και αριστερόχειρας) γράφοντας το 72-74. Αυτή ήταν και μια είδους "εκδίκηση" για τα συνθήματα που ακούστηκαν από την κερκίδα προς το πρόσωπο του.

Με το τριφύλλι φτάνει και πάλι μέχρι το final-4 κατακτώντας την 3η θέση με την ομάδα των πρασίνων, χάνοντας μάλιστα στον ημιτελικό από τον Ολυμπιακό.

Πανηγυρίζοντας μια νίκη στα αποδυτήρια του Παναθηναικού

Το χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ της Αθήνας

Το καλοκαίρι του 1995 διεξαγόταν στο κλειστό του ΟΑΚΑ το 29ο Ευρωμπάσκετ. Η Γιουγκοσλαβία με τον Πάσπαλι στην σύνθεση κατέκτησε το τουρνουά σε ένα από τα πιο επεισοδιακά τουρνουά όλων των εποχών.

 

Οι "Πλάβι" νίκησαν την Ελλάδα στον ημιτελικό με 84-80 στην παράταση (κ.α. 72-72) με τον Πάσπαλι να πετυχαίνει 10 πόντους σε 31' συμμετοχής. Οι Έλληνες οπαδοί μετά το τέλος του αγώνα διαμαρτυρήθηκαν εντονότατα διότι θεώρησαν πως αδικήθηκαν από την διαιτησία.

 

Στον τελικό της Γιουγκοσλαβίας με την Λιθουανία, η υποστήριξη των Ελλήνων προς την ομάδα της Βαλτικής ήταν πρωτοφανής με το σύνθημα "Λιέτουβα-Λίετουβα" να δονεί τον ουρανό του ΟΑΚΑ. Εντέλει  οι Βαλκάνιοι πήραν το τρόπαιο κερδίζοντας με 96-90 στον τελικό.

 

Την ώρα που οι παίκτες του Ντούσαν Ίβκοβιτς έπαιρναν το τρόπαιο στα χέρια έκαναν νόημα στο κοινό υψώνοντας τα 3 δάχτυλα (αναφορά στην αγία τριάδα και την κοινή θρησκεία που μοιραζόταν με τους Έλληνες) την ώρα που οι οπαδοί από τις κερκίδες αποδοκίμαζαν.

 

Ο Ζάρκο Πάσπαλι από την μεριά του τελείωσε του τουρνουά με μ.ο. 8 πόντους,  2,7 ριμπάουντ και 1,1 ασίστ. Ήταν μια δικαίωση για τον Μαυροβούνιο που όλη την χρονιά που φορούσε την φανέλα του Παναθηναϊκού άκουγε συνεχώς το σύνθημα "Δεν θα πάρεις κύπελλο ποτέ Πασπαλιέ".

Η χρυσή του παρουσία στον Άρη:

Την περίοδο 1995/1996 αγωνίστηκε με την φανέλα του Πανιωνίου κατακτώντας την 3η θέση και την έξοδο στο κύπελλο πρωταθλητριών Ευρώπης της επόμενης χρονιάς. Αφού έκανε ένα "διάλειμμα" από τα Ελληνικά παρκέ το 1996/1997 με την φανέλα της Ρασίγκ Παρί, τον Ιούλιο του 1997 φτάνει στην Θεσσαλονίκη για να υπογράψει με τον Άρη.

Ο Πάσπαλι κατά την παρουσίαση του στα γραφεία του Άρη

Στο Αλεξάνδρειο ο Ζάρκο βίωσε τις τελευταίες καλές μέρες της καριέρας τους. Η αρχή της σεζόν 1997/1998 είναι εντυπωσιακή για τον Ζάρκο, σκοράροντας 22 πόντους κόντρα στην Λάρισα. Τα πιο εντυπωσιακά του παιχνίδια τα πραγματοποίησε κόντρα στον ΠΑΟΚ (στην νίκη με 76-60) όταν και πέτυχε 20 πόντους. Πλήγωσε επίσης την παλιά του ομάδα, τον Ολυμπιακό (νίκη με 82-76), όπου και πέτυχε 22 πόντους (με 11/15 δίποντα). 

Ο Άρης μετέχει στο κύπελλο Κόρατς σαν κάτοχος του τίτλου, με τον Πάσπαλι να πραγματοποιεί το καλύτερο του παιχνίδι στο ματς κόντρα στην Ισπανική Μανρέσα όπου αι σημείωσε 26 πόντους. Τα στατιστικά του στην Ευρώπη είναι με 10.7 πόντοι, 3.9 ριμπάουντ & 2.4 ασίστ ανά αγώνα.

Με την ομάδα της Θεσσαλονίκης θα καταφέρει να κατακτήσει με ηρωικό τρόπο το κύπελλο Ελλάδος κόντρα στην ΑΕΚ του Γιάννη Ιωαννίδη. Ο "αυτοκράτορας" εκείνη την περίοδο βίωνε τεράστια οικονομικά προβλήματα με τους παίκτες της ομάδας να είναι απλήρωτοι. Στον τελικό κόντρα στην Αθηναϊκή ομάδα ο Πάσπαλι επέδειξε τεράστια ψυχικά αποθέματα, αφού αγωνίστηκε -παρότι τραυματίας- πετυχαίνοντας 12 πόντους. Αυτή η αυταπάρνηση του τον έκανε να θεοποιηθεί στα μάτια των Θεσσαλονικέων οπαδών.

Ίσως η τελευταία ομάδα του Άρη που προκαλούσε τρόμο σε κάθε αντίπαλο

Πυροβολώντας το καλάθι της Μάριμπορ για το Κύπελλο Κόρατς

Γιάννης Σιούτης, Ντίνος Αγγελίδης, Ζάρκο Πάσπαλι. Πανηγυρικό κλίμα από τον τελικό Κυπέλλου Ελλάδας με την ΑΕΚ το 1998.

Φεύγει από τον Άρη για την Ιταλία και την φανέλα της Κίντερ Μπολόνια. Στην Μπολόνια εξαιτίας των τραυματισμών αλλά κυρίως λόγο της εξάρτησης του από το τσιγάρο, θα αγωνιστεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 1998, όταν και σε ηλικία μόλις 32 ετών θα σταματήσει το μπάσκετ. Θα προλάβει να αγωνιστεί μόλις σε 12 επίσημους αγώνες με μ.ο. 8,2 πόντους ανά αγώνα. 

 

Η παρουσία του στην Ιταλική ομάδα σήμανε και το τέλος μια μεγάλης και θριαμβευτικής καριέρας. Η ζωή μετά το μπάσκετ δεν είναι εύκολη για τον ίδιο. Ο Ζάρκο έχει δηλώσει σε συνέντευξη του πως οι γιατροί του συνέστησαν να κάνει μια πιο υγιεινή ζωή, αναφέροντας χαρακτηριστικά "Δεν παίζω καθόλου μπάσκετ. Μακάρι να μπορούσαν να παίξω έστω και στον ελεύθερο μου χρόνο αλλά δεν μου επιτρέπεται". Έχει δηλώσει πως έχει την Ελλάδα σαν 2η πατρίδα του και με το πέρασμα των ετών μετράει μόνο φίλους στην χώρα μας.

Αγωνιζόμενος με την φανέλα της Κίντερ Μπολόνια

Η αυλαία του "ξανθού"

Σαν σήμερα στις 21 Μαΐου το 1990, ο Άρης Θεσσαλονίκης κερδίζει για άλλη μια φορά τον ΠΑΟΚ σε έναν τελικό που έκρινε ένα τρόπαιο. Ωστόσο αυτός ο τίτλος σήμανε παράλληλα και το τέλος μιας ολόκληρης εποχής.

Ο τελικός κυπέλλου Ελλάδας του 1990 στο ΣΕΦ ήταν το κύκνειο άσμα του Γιάννη Ιωαννίδη στον πάγκο των «κιτρινόμαυρων». Ο άνθρωπος που το 1979 οδήγησε τον Άρη στο πρώτο πρωτάθλημα μετά από μισό αιώνα και που επί 7 χρόνια καθοδηγούσε την ομάδα της Μακεδονίας σε αλλεπάλληλους θριάμβους, αποχώρησε από την ομάδα μετά από εκείνον τον τελικό.

Υπέρμετρος φανατισμός στις κερκίδες

Για πρώτη φορά οι δύο αιώνιοι αντίπαλοι της Θεσσαλονίκης αναμετρούταν σε γήπεδο του Λεκανοπεδίου Αττικής. Από την στιγμή που ο αγώνας έκρινε το κύπελλο Ελλάδας ήταν αναμενόμενο πως θα υπήρχε μεγάλη αγωνία και ένταση στις κερκίδες του ΣΕΦ.

Τι κι’ αν οι εκδρομείς των «ασπρόμαυρων» από την Θεσσαλονίκη ήταν περισσότεροι; Μέσα στο γήπεδο οι πολυάριθμοι κάτοικοι Αθηνών που παρακολουθούσαν τον τελικό υποστήριξαν ανοιχτά τον Άρη. Άλλωστε εκείνη την εποχή οι «κιτρινόμαυροι» ήταν η περίφημη «ομάδα όλων των Ελλήνων» στην οποία όλοι έβλεπαν την συνέχεια της εθνικής ομάδας. Η κερκίδα μέσα στο φαληρικό γήπεδο ήταν ιδιαίτερα ηλεκτρισμένη. Σε όλη την διάρκεια του τελικού ακούστηκαν εκατέρωθεν υβριστικά συνθήματα καθώς και αντιπαραθέσεις μεταξύ των οπαδών που βρισκόταν στο ΣΕΦ.

Η ένταση ξεκίνησε πριν ξεκινήσει ο αγώνας όταν οπαδοί του ΠΑΟΚ που πήγαιναν στο γήπεδο, προκάλεσαν μικροεπεισόδια στον ηλεκτρικό που τους μετέφερε στο γήπεδο.

Άποψη της κερκίδας των φιλάθλων του Άρη

Κακό θέαμα στον τελικό

Ο τελικός δεν είχε το θέαμα που όλοι ανέμεναν από τις δύο κορυφαίες ομάδες της Ελλάδας. Οι παίκτες εμφανίστηκαν ιδιαίτερα άστοχοι και θυσίασαν το θέαμα στον βωμό της σκοπιμότητας. Ο «αυτοκράτορας» Άρης δεν παρουσίασε τα δείγματα ικανότητας από τα οποία διακρινόταν.

Το πρώτο ημίχρονο του αγώνα ήταν ιδιαίτερα κλειστό. Οι επιθέσεις ήταν πολύ γρήγορες στα πρώτα λεπτά του αγώνα. Οι παίκτες των δύο ομάδων έψαχναν τους Νίκο Γκάλη και Μπάνε Πρέλεβιτς αντίστοιχα. Ο Άρης που δεν άλλαξε την τακτική του σε σχέση με τους αγώνες πρωταθλήματος έπαιζε με τον Στόγιαν Βράνκοβιτς πάνω στον Άντονι Κουκ και τον Μιχαήλ Μισούνοφ πάνω στον Παναγιώτη Φασούλα.

Μία φάση από μαρκάρισμα του Κόρφα στον Γκάλη

Ένα τρίποντο του Λευτέρη Σούμποτις έδωσε ένα προβάδισμα στον Άρη με 11-8 στο 4’. Οι «κιτρινόμαυροι» προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τα επιθετικά ριμπάουντ στα οποία φαινόταν πως είχαν πλεονέκτημα.

Ο ΠΑΟΚ προσπάθησε να αλλάξει τακτική και με οργανωτή τον Νίκο Σταυρόπουλο προχώρησε σε πιο αργές επιθέσεις. Μάλιστα χάρη στον ίδιο παίκτη ο «δικέφαλος» πήρε την πρωτοπορία στο σκορ με 25-23 στο 7’. Οι άνθρωποι τον «ασπρόμαυρων» εξέφρασαν τα παράπονα τους προς τον διαιτητή Κώστα Ρήγα ο οποίος καταλόγισε με 3 φάουλ τον Τζον Κόρφα και 4 φάουλ τον Μπάνε Πρέλεβιτς πριν ολοκληρωθεί το Α’ ημίχρονο το οποίο έληξε με 33-31 υπέρ του Άρη Θεσσαλονίκης.

Ο φονιάς «γκάνγκστερ» είναι εδώ

Ο τελικός άρχισε να λαμβάνει τις πραγματικές του διαστάσεις μετά τα πρώτα 3 λεπτά του Β’ ημιχρόνου. Ο Γκάλης κουβάλησε πάνω του όλες τις επιθετικές προσπάθειες του Άρη στις πλάτες του και αυτό λειτούργησε υπέρ του. Με τον Ελληνοαμερικανό σούπερ σταρ να βρίσκει την φόρμα του το σκορ έφτασε στο 45-40 στο 24’ και 55-46 στο 27’. Ο Πρέλεβιτς ήταν σε άσχημη ημέρα από άποψη σκοραρίσματος και αυτό φάνηκε να καταδικάζει την ομάδα του Κώστα Πολίτη.

Ο Στόγιαν Βράνκοβιτς, ο οποίος αργότερα αποθεώθηκε, ήταν κυρίαρχος κάτω από τα καλάθια.

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης (ο οποίος ήταν τραυματίας και ουσιαστικά εκτός τελικού) με τρίποντο θα γράψει το 58-50 σε ένα σημείο πού φάνηκε να γέρνει τον τελικό προς την μεριά της ομάδας του Γιάννη Ιωαννίδη. Ο «ξανθός» ζήτησε αργές επιθέσεις και ο Γκάλης γύρισε σε ρόλο πλέι μέικερ. Στο 35’ ο Άρης προηγήθηκε για πρώτη φορά με διψήφια διαφορά (65-55), με το τρίποντο του Λευτέρη Σούμποτιτς ελάχιστα αργότερα να δίνει διαστάσεις θριάμβου (71-55). Κάπου εκεί ο τελικός απέκτησε διαδικαστικό χαρακτήρα. Στα τελευταία λεπτά ο Γιαννάκης γύριζε με την μπάλα σε κάθε γωνιά του παρκέ με το τελικό 75-62 να ολοκληρώνει άλλη μια θριαμβευτική πορεία του «αυτοκράτορα» στον θεσμό του κυπέλλου Ελλάδας.

Ο Νίκος Γκάλης φεύγει για άλλη μια φορά θριαμβευτής από το ΣΕΦ

Η υποδοχή των νταμπλούχων και οι τελευταίες δηλώσεις του Ιωαννίδη

Σε αντίθεση με ότι έγινε στον επεισοδιακό τελικό του 1988, αυτή την φορά οι παίκτες του Άρη ύψωσαν το τρόπαιο εν μέσω αποθέωσης και πραγματοποίησαν τον γύρο του θριάμβου. Όταν η αποστολή της ομάδας επέστρεψε στην Θεσσαλονίκη, οι οπαδοί του Άρη αποθέωσαν την ομάδα τους κατά την άφιξη της στο αεροδρόμιο της Μίκρας.

Στιγμές από την υποδοχή ηρώων που επιφύλαξαν οι οπαδοί του Άρη.

Ο Γιάννης Ιωαννίδης δήλωνε μεταξύ άλλων στους δημοσιογράφους πως «ο Άρης έχει ακόμη 2-3 χρόνια επιτυχιών μπροστά του». Πράγματι επιβεβαιώθηκε αλλά κανείς δεν ήξερε πως αυτές οι επιτυχίες θα γινόταν χωρίς αυτόν στον πάγκο.

«Ο Άρης διαθέτει παίκτες μεγάλης αξίας και έχουν την ψυχολογία του πρωταθλητή. Χαίρομαι που γέμισε το γήπεδο και δεν έγιναν επεισόδια, τουλάχιστον μέσα στο παρκέ». Ο Ιωαννίδης μεταξύ άλλων δηλώσεων του έδωσε τα συγχαρητήρια του και στην ομάδα του ΠΑΟΚ κατά τον οποίον «χωρίς αυτόν δεν υπάρχει Άρης», διευκρινίζοντας ότι η βελτίωση του ενός δυναμώνει και τον άλλον.

Ένας φίλαθλος μέσα από το πλήθος φώναξε «Γιάννη μείνει ισόβια στον Άρη» με τον «ξανθό» να απαντά «Έχουμε καιρό μπροστά μας». Όπως είπε χρόνια αργότερα ο Ιωαννίδης σε συνέντευξη του στην ΕΡΤ, είχε πάρει την απόφαση μέσα του πριν από τον τελικό να αποχωρήσει από την ομάδα. Ένα μεγάλο κεφάλαιο για την ομάδα της συμπρωτεύουσας έκλεισε και όπως έχει αποδείξει η ιστορία, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει ακόμη κάποιος άξιος αντικαταστάτης του.

20 χρόνια σαν αθλητής, 10 χρόνια σαν προπονητής. Ο Γιάννης Ιωαννίδης υπηρέτησε όσο απειροελάχιστοι τον σύλλογο του Άρη Θεσσαλονίκης.

Άρης - Παοκ 75-62 Τελικός κυπέλλου 21/5/90 

Κυπελλούχος δια πυρός και σιδήρου

Σαν σήμερα ο Άρης Θεσσαλονίκης στέφθηκε κυπελλούχος Ελλάδας απέναντι στην ΑΕΚ σε έναν από τους πιο βίαιους τελικούς στην ιστορία του θεσμού.

Το ημερολόγιο έγραφε Τετάρτη 18 Μαΐου του 1988 και ο τελικός διεξήχθη σε «κιτρινόμαυρο» φόντο. Άρης και ΑΕΚ αναμετρήθηκαν στο ΣΕΦ με την ομάδας του βορρά να αποδεικνύει στην πράξη πως ήταν η καλύτερη Ελληνική ομάδα της εποχής.

Ωστόσο τα επεισόδιά που σημειώθηκαν κατά την διάρκεια του τελικού επισκίασαν το αγωνιστικό κομμάτι. Ο τελικός μύριζε μπαρούτι πολύ πριν το εναρκτήριο λάκτισμα. Δύο ώρες πριν την έναρξη του τελικού οι οπαδοί των δύο ομάδων συναντήθηκαν στους χώρους έξω από το γήπεδο και επιδόθηκαν σε έναν πόλεμο όταν και συνεπλάκησαν μεταξύ τους.

Μάλιστα οπαδοί της ΑΕΚ ξήλωσαν μάρμαρα έξω από το γήπεδο όπου και τα πετούσαν σε αστυνομικές δυνάμεις αλλά και σε φιλάθλους του Άρη με αποτέλεσμα να τραυματιστούν φίλαθλοι της ομάδας της Θεσσαλονίκης, ακόμη και γυναικόπαιδα.

Παρά το γεγονός ότι οι παίκτες των δύο συλλόγων πέταξαν λουλούδια προς το κοινό του γηπέδου ελάχιστα λεπτά πριν την έναρξη του αγώνα, η κατάσταση παρέμεινε οξυμένη. Μετά την λήξη του τελικού και την επικράτηση του Άρη, οι ορδές των οπαδών της ΑΕΚ εισέβαλαν στο παρκέ και επιτέθηκαν στους παίκτες του Γιάννη Ιωαννίδη καθώς και σε 50 φιλάθλους του Άρη που βρισκόταν εκεί. Η οργάνωση του τελικού ήταν καταστροφική και ο χώρος γύρω από το ΣΕΦ, όσο κλισέ και αν ακούγεται, θύμιζε εμπόλεμη ζώνη.

Τα καρεκλάκια του ΣΕΦ πλήρωσαν το μένος των ΑΕΚτζήδων

Η διακύμανση του τελικού

Στο καθαρά αγωνιστικό κομμάτι ο τελικός ήταν υπόθεση του Παναγιώτη Γιαννάκη. Τι κι αν ο Νίκος Γκάλης ήταν εμφανέστατα επηρεασμένος από τον πρόσφατο τραυματισμό του σε αγώνα με τον Πανιώνιο; Ο «δράκος» πήρε πάνω του τον τελικό και με 35 πόντους χάρισε το κύπελλο στον Άρη Θεσσαλονίκης.

Η προθέρμανση του παικτών του Άρη πριν τον τελικό

Η ΑΕΚ αντιστάθηκε σθεναρά για ένα ημίχρονο. Η «ένωση» ξεκίνησε με άμυνα μαν του μαν και με τον Παναγιώτη Αρίδα κυρίαρχο κάτω από τα καλάθια πήρε στα πρώτα λεπτά ένα προβάδισμα με 4-12. Αυτός που κράτησε ζωντανό τον Άρη σε εκείνο το διάστημα ήταν ο Παναγιώτης Γιαννάκης με αποφασιστικά τρίποντα κάνοντας το 18-23 και 28-33 έως το 15’. Κάπου εκεί ο ρυθμός της ΑΕΚ άρχισε να πέφτει. Ο Γιάννης Ιωαννίδης έβαλε τον Βασίλη Λυπηρίδη πάνω στον Μηνά Γκέκο και λίγο αργότερα πέρασε τον Νίκο Γκάλη στον πάγκο για να ξεκουραστεί. Το ημίχρονο έληξε με 39-42 υπέρ του «δικεφάλου».

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης γνώρισε την αποθέωση για την απόδοση του στον τελικό του 1988.

Στην επανάληψη οι Θεσσαλονικείς μπήκαν αποφασισμένοι παίζοντας ασφυκτική άμυνα. Ένα καλάθι του Νίκου Φιλίππου και ένα τρίποντο του Λευτέρη Σούμποτιτς διαμόρφωσαν το 44-44 και λίγο αργότερα οι ίδιοι παίκτες έφεραν την ανατροπή με 48-44. Η ΑΕΚ γύρισε ξανά σε άμυνα μαν του μαν αλλά οι παίκτες του Γιάννη Ιωαννίδη είχαν πλέον το μομέντουμ του τελικού. Όταν η ΑΕΚ πλησίασε στον σκορ με τον Παναγιώτη Αρίδα, ο Παναγιώτης Γιαννάκης δήλωσε ξανά παρών με αποφασιστικούς πόντους. Στο τελευταίο δεκάλεπτο ο Νίκος Γκάλης έπαιξε με αυταπάρνηση και με αλλεπάλληλα καλάθια διαμόρφωσε το 74-56 στο 33’. Στο σημείο εκείνο ο Άρης είχε ουσιαστικά καθαρίσει τον τελικό. Με τους Βασίλη Λυπηρίδη και Μιχάλη Μισούνοφ αμυντικά να κάνουν εκπληκτικό παιχνίδι και τον Λευτέρη Σούμποτιτς να «οργώνει» το κύπελλο κατέληξε στον «αυτοκράτορα» με τελικό σκορ 84-71.

Ο Παναγιώτης Γιαννάκης μαζί με τον Πάρι Καλημερίδη κατά την επιστροφή στην Θεσσαλονίκη.

ΑΡΗΣ (Γιάννης Ιωαννίδης): Γιαννάκης 35, Γκάλης 14, Σούμποτιτς 14, Φιλίππου 12, Ρωμανίδης 3, Μισούνοφ 4, Δοξάκης 2, Δαλιάρης, Λυπηρίδης, Καραμανώλης.

ΑΕΚ (Βαγγέλης Νικητόπουλος): Αριδάς 20, Γκέκος 19, Γιαννόπουλος 11, Παταβούκας 9, Αγιασωτέλης 6, Σκουρτόπουλος 2, Φώτσης 2, Σακελλαρίου 2, Μιχελιδάκης, Κατσιγιάννης.

Γύρος του θριάμβου δεν πραγματοποιήθηκε ομοίως ούτε και πανηγυρισμοί. Οι παίκτες του Άρη ίσα που πρόφτασαν να πάρουν το τρόπαιο στα χέρια και να μπουν στα αποδυτήρια για να γλιτώσουν από τα χειρότερα. Παράγοντες του Άρη κατηγόρησαν τον Ζαχαρία Αλεξάνδρου, τότε πρόεδρο της ΕΟΚ, για την διοργάνωση του τελικού ενώ ο γ.γ. του Άρη, κος Βύρων Δασύλας δήλωνε πως «αυτή η σεζόν είναι η καλύτερη έως τώρα στην ιστορία της ομάδας».

Τελικός Κυπέλλο Ελλάδας μπάσκετ 1988

Ο "Νίντζα" του Άρη

Μεγαλύτερη τιμή για έναν σύλλογο θεωρώ το να κρατάει δυνατούς δεσμούς με πρόσωπα του παρελθόντος που γιγάντωσαν μια ομάδα. Ακόμη και αν έχουν περάσει πολλά χρόνια ακόμη και αν αυτά τα πρόσωπα ζουν στο εξωτερικό.

Ο λόγος για τον Λάζαρο Λέσιτς ο οποίος παρά το ότι κατοικεί μόνιμα στην Οχρίδα ένα κομμάτι της καρδιάς του βρίσκεται πάντα στην Θεσσαλονίκη και τον Άρη.

Μεγάλη μορφή του μπάσκετ, σύμβολο της μεγάλης σχολής της άλλοτε παντοδύναμης Γιουγκοσλαβίας, ο Λέσιτς προσέφερε πολλά περισσότερα από τα οποία είχε αρχικά ως στόχο να βοηθήσει την ομάδα.

Σύμβολο της «μεγάλης των Πλάβι σχολής»

 Για να αποτυπώσουμε την πραγματικότητα θα πρέπει να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Λάζαρος Λέσιτς στα χρόνια της νιότης ήταν πολυαθλητής. Ξεκίνησε σε νεαρή ηλικία σαν κολυμβητής. Όπως μου αποκάλυψε ο ίδιος όταν ήρθε στον Άρη Θεσσαλονίκης ο Μάκης Νάτσης του είχε προτείνει να αγωνιστεί και σαν κολυμβητής του συλλόγου. Η μοίρα όμως ήθελε ο ίδιος να συνδέσει την ζωή του με το μπάσκετ.

 Για την ομάδα της Ραμποτνίτσκι Σκοπίων αποτελεί μια σπουδαία προσωπικότητα της ιστορίας της. Αγωνίστηκε ως παίκτης της ομάδας από το 1957 έως το 1962 ωστόσο έμελλε να γράψει ιστορία κυρίως ως προπονητής της. Παρέμεινε στην ομάδα έως το 1972 πριν φύγει για την Μπόρακ Σάκα και αργότερα την Ολύμπια Λουμπλιάνας όπου ανέδειξε μεγάλους αθλητές .

Ο Λάζαρος Λέσιτς επί το έργον

Η μεγαλύτερη επιτυχία επί των ημερών του στην Γιουγκοσλαβία ήρθε στο Μουντομπάσκετ του 1970. Ήταν τότε που σαν βοηθός προπονητή στέφθηκε πρωταθλητής κόσμου με την εθνική ομάδα ενώ ήταν παρών και σε διάφορα τουρνουά Ευρωμπάσκετ κατά τα οποία ανακηρύχθηκε πρωταθλητής Ευρώπης.

Το Μουντομπάσκετ του 1970 αποτελεί την μεγαλύτερη διάκριση στην καριέρα του Λάζαρου Λέσιτς

Το πόσο σπουδαία προσωπικότητα αποτελεί για το μπάσκετ της Γιουγκοσλαβίας το καταλαβαίνει κάποιος από την βράβευση του από τον Ζόραν Ζάεφ (πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ μεταξύ 2017 και 2020) σε μια εκδήλωση για τα ογδοηκοστά του γενέθλια το 2019. Παρόντες στην εκδήλωση ήταν τεράστια ονόματα όπως οι Μίρκο Νόβοσελ, Ντούσαν Ίβκοβιτς, Μπόζινταρ Μάλκοβιτς, Μπόγνταν Τάνιεβιτς, Ντίνο Ράτζα, Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς, Ίβο Ντανέου, Νίκολας Πλέτσας, Ράτο Τβρντιτς, Νταμίρ Σόλμαν, Ζέλικο Γιέρκοφ καθώς και οι Έλληνες Παναγιώτης Γιαννάκης, Μιχαήλ Μισούνωφ και Λευτέρης Σούμποτιτς.

Ο Ζόραν Ζάεφ τιμά τον Λάζαρο Λέσιτς

Άρης-Λέσιτς: Μια σχέση ζωής

Ο Λάζαρος Λέσιτς είχε τις πρώτες επαφές με την οικογένεια των «κίτρινων» πίσω στην δεκαετία του 1960 όταν και είχε γνωρίσει προσωπικά τον Γιάννη Ιωαννίδη από κάποια τουρνουά. Χρόνια αργότερα, και συγκεκριμένα το 1986, ο Σωτήρης Μυστακίδης, δημοσιογράφος της εποχής, ο οποίος ήταν συγγενής του Λέσιτς και μεγάλος Αρειανός ήταν αυτός που έφερε τον Λάζαρο σε επίσημη επαφή με τον Άρη. Εντάχθηκε στον σύλλογο το 1989 ουσιαστικά όμως βοηθούσε την ομάδα εξ αποστάσεως από αρκετό καιρό νωρίτερα.

Ο Λέσιτς στον πάγκο του Άρη μαζί με τον Γιάννη Ιωαννίδη.

Αν και έφερε αρκετούς παίκτες από την ενωμένη Γιουγκοσλαβία δεν ήταν μάνατζερ με την ακριβή έννοια του όρου. Μπορούσε να φέρει οποιονδήποτε παίκτη στον Άρη γιατί τους έπειθε ότι στην Θεσσαλονίκη θα είχαν περισσότερες ευκαιρίες. Οι μεταγραφές του Λευτέρη Σούμποτιτς, του Μιχαήλ Μισούνωφ, του Στόγιαν Βράνκοβιτς, του Γκόραν Σόμπιν, του Μίροσλαβ Πετσάρσκι είναι έργο δικής του δουλειάς και βοήθησε σημαντικά στην απόδειξη της Ελληνικής καταγωγής των δύο πρώτων. Παράλληλα έφτασε πολύ κοντά στην απόκτηση του Ζάρκο Πάσπαλι (πριν πάει στον Ολυμπιακό) καθώς και του Πέταρ Ναουμόφσκι, μεταγραφές που ωστόσο δεν πραγματοποιήθηκαν για διάφορους λόγους.

Ο Νίκος Γκάλης παίρνει εντολές από τον Λάζαρο Λέσιτς για κάποια επίθεση.

Τον πρώτο καιρό είχε καταφθάσει με την φιλοσοφία να οργανώσει τα τμήματα υποδομής του Άρη κατά τα προηγμένα Γιουγκοσλαβικά πρότυπα. Ωστόσο γρήγορα φάνηκε πως οι δυνατότητες του ήταν για πολύ περισσότερα πράγματα. Ο Γιάννης Ιωαννίδης ήταν από τους πρώτους που τον ξεχώρισαν και τον πήρε μαζί του στην πρώτη ομάδα σαν ασίσταντ κόουτς. Είναι μια πραγματικότητα πως ο Ιωαννίδης διδάχθηκε πολλά από τον Λάζαρο ενώ ακόμη και σήμερα οι δύο άντρες διατηρούν μια εξαιρετική σχέση.

Είναι τεράστια η αλληλοεκτίμηση μεταξύ των δύο αντρών εδώ και δεκαετίες.

Μετά την αποχώρηση του «ξανθού» το 1990 προβιβάστηκε σαν πρώτος προπονητής σε μια περίοδο που η «αυτοκρατορία» του Άρη περνούσε αναταράξεις. Το 1991 θα κατακτήσει μαζί στο πλάι του Μιχάλη Κυρίτση το τελευταίο έως σήμερα πρωτάθλημα της ομάδας με το περίφημο γκολ-φάουλ του Μπραντ Σέλερς.

Ο Λέσιτς δίνοντας οδηγίες στην ομάδα του Άρη σαν πρώτος προπονητής σε κάποιο καλοκαιρινό τουρνουά στο ΣΕΦ το 1990.

Τον Απρίλιο του 1992, σαν πρώτος προπονητής ξανά, όταν ο ΠΑΟΚ ηττήθηκε με 78-75 από τον Ολυμπιακό στον Πειραιά (διαλέγοντας ουσιαστικά με τον τρόπο παιχνιδιού του αντίπαλο στους τελικούς) θα πει την φράση «για να γίνει κάποιος βασιλιάς στη ζούγκλα, πρέπει να σκοτώσει το λιοντάρι, αλλά ο ΠΑΟΚ προτίμησε να σκοτώσει την αλεπού». Πράγματι θα βγει προφητικός καθώς την επόμενη κιόλας σεζόν οι «ασπρόμαυροι» θα την «πατήσουν» στους ημιτελικούς από τον αντίπαλο που θέλησαν να αντιμετωπίσουν στους τελικούς και κατά συνέπεια να τον γιγαντώσουν.

Σεζόν 1991-1992: Ο Λέσιτς δίνει συμβουλές στους Πετσάρσκι, Σούμποτις, Τζόουνς κατά την διάρκεια ενός τάιμ άουτ. Δεξιά ο Φάνης Ταρνατώρος. 

Το καλοκαίρι του 1992 μαζί με την αλλαγή διοίκησης ο Λάζαρος Λέσιτς αποχώρησε επίσημα από την ομάδα. Ωστόσο η λατρεία του για τον Άρη και τις χρυσές ημέρες του παρελθόντος είναι τέτοια που δεν έσβησε ποτέ με το πέρασμα των ετών.Ακόμη και σήμερα στα 81 του χρόνια συνεχίζει να ενδιαφέρεται για την ομάδα, έχει αφήσει μόνο φίλους εντός και εκτός Άρη και αποτελεί γενικότερα έναν από τους πιο πιστούς φίλους της ομάδας μας.

Ο Λέσιτς στο Αλεξάνδρειο το 2017 κατά την διάρκεια ενός φιλικού αγώνα του Άρη με την Ραμποτνίτσκι.